Allergie en atopie bij honden

• Allergie is een afweer-reactie van het lichaam door met anti-stoffen de indringer te verwijderen;
• Een atopie is een acute directe afweerreactie van het lichaam tegen iets in de omgeving of uit de voeding;
• Meest voorkomende allergieën en atopieën zijn gericht tegen vlooien en voedselcomponenten;
• De juiste voeding is cruciaal bij gevoelige honden;
• Bij snacks, snoepjes, kluiven en botten zijn vaak dierlijke eiwitten verwerkt. Deze kunnen ook allergische reacties opwekken;
• Allergie bij honden is op te lossen met de juiste voeding.

Helaas zien we veel veelvuldig allergie en atopie bij honden. Allergie en atopie bij honden zijn redelijk veel voorkomende aandoeningen. Beide aandoeningen kunnen veroorzaakt worden door  voeding. Een voedselallergie bij honden is vervelend, maar gelukkig goed te behandelen. Bij symptomen zoals jeuk, krabben en als gevolg daarvan rode huid en kale plekken moet je gaan denken aan parasieten (vlooien) maar ook aan voedingsfouten.

Allergie bij honden

Allergie bij de hond kan worden omschreven als: een overgevoeligheid voor bepaalde lichaamsvreemde stoffen met een extreme reactie van het immuunsysteem tot gevolg. Het immuunsysteem heeft een herinnering opgebouwd tegen de stoffen. Dit is anders dan bij een atopie. Naar schatting heeft 3-15% van alle honden een bepaalde vorm van allergie. De verschijnselen kunnen variëren van een beetje jeuk met wat rode plekken tot extreme jeuk.  De gevoelige plaatsen zijn oksels, tenen, oren en liezen. Bij een allergie reageert het lichaam massaal met anti-stoffen om de indringer aan te pakken. Het lichaam heeft een herinnering voor die prikkels en kan daardoor redelijk snel (allergisch) reageren. Dit duurt ongeveer 12 tot 24 uur. Meest voorkomende allergie bij honden is een voedingsallergie.

Vlooienallergie

Een vlooienallergie is vaak in technisch oogpunt eigenlijk een atopie. Deze veroorzaakt een heftige jeuk en je hond gaat krabben. Nadat de vlo zijn speeksel in de huid van de hond brengt, reageert het lichaam hier heel heftig op. De reactie van het lichaam is acuut en buitengewoon heftig. Er ontstaat roodheid en jeuk en je hond gaat krabben. In sommige gevallen kan de jeuk zelfs zo erg zijn dat dit leidt tot z.g.n. hotspot. Een aantal honden reageren zelfs al heftig op 1 beet van een vlo. Dit noemen we dan een vlooien atopie. De oplossing is het voorkomen van vlooien in de omgeving van je hond. Hiervoor zijn diverse middelen te koop. Deze doden de volwassen vlo, de larven die uit de eitjes komen en remmen het ontpoppen van vlooien eitjes. Het is van groot belang om een sluitend vlooien preventie schema te volgen.

Lees hier meer over fabeltjes bij vlooien.

Jeuk kan ook veroorzaakt worden door andere parasieten zoals schurft en mijten infecties (cheyletiella, demodex, oormijt). Dit hoeft dan niet per se een allergische reactie te zijn.

Voedingsallergie

Net als bij mensen komt ook bij de hond steeds vaker een voedingsallergie voor. Honden kunnen zeer heftig reageren op bestanddelen die in de voeding voorkomen. We noemen dat een allergische reactie. Meestal reageert het lichaam heftig op eiwitten. Een allergische reactie ontstaat door het immuunsysteem, reageert op de ingenomen stoffen alsof het ziekteverwekkers zijn.  Vervolgens wil het lichaam met het afweersysteem de “indringers” bestrijden. Er worden dan massaal afweer bloedcellen naar de indringers, in dit geval voedingscomponenten gestuurd. Deze reactie veroorzaakt dan als het ware beschadigingen van het eigen lichaam. Een veel voorkomende allergie wordt veroorzaakt door dierlijke eiwitten (kip en rund), tarwe gluten, melkproducten, en eiproducten.

Rassen die gevoelig zijn

Er zijn diverse studies die verschillende van elkaar bepaalde rassen aanwijzen welke vaker een voedselallergie hebben. Daarin blijkt dat:Terriërs, Labrador, Golden Retriever, Teckels en Boxers worden genoemd met gevoeligheid voor atopie of allergie. De aandoening ontstaat veelal op een leeftijd van 4 tot 18 maanden. Er is geen verschil in voorkomen bij reuen en teefjes.

Oorzaak van voedingsallergie

De oorzaken (allergenen) bij honden zijn met name de dierlijke eiwitten afkomstig van rund, melk, kaas, kip, eieren en tarwe. Samen goed voor ongeveer 85% van de gevallen. Eiwitten zijn grote molecule die afgebroken worden door het lichaam in kleinere aminozuren. Deze aminozuren worden vervolgens door de darmwand in het bloed opgenomen. Als complete eiwitten door de darmwand in het bloed komen kan het lichaam overdreven heftig reageren. Dit zie je terug in rode bultjes in de huid waar je hond dan jeuk van krijgt. Soms ontstaat er ook nog diarree.

Onderzoek heeft uitgewezen dat het immuunsysteem van honden alleen reageert op eiwitten die een grootte hebben van ongeveer 10.000 dalton en hoger. 

Symptomen van voedingsallergie

De symptomen die gezien worden bij een voedselallergie variëren. Bij veel honden zien we vachtproblemen als gevolg van jeuk in de oksel, liezen en tussen de pootjes, oorontsteking, hotspots en maag-/darmproblemen zoals braken en diarree. Bij de meeste honden zie je huidklachten in de vorm van jeuk met roodheid en kaalheid op redelijke specifieke plaatsen op het lichaam. Plaatsen waar deze jeuk ontstaat zijn vaak de poten, oren, in de liezen, oksels, buik en achter onder de staart. Hotspot is een plotseling ontstane ontstekingen van de vacht. Dit zijn vaak vochtophopingen en geven aanleiding tot veelvuldig likken door de hond zelf.

Voorkomen is beter dan genezen

Een voedingsallergie is te vaak te voorkomen door de  juiste voeding. Aangepaste voeding waarbij de voedingsstoffen waar de hond allergisch voor is ontbreken. Zo zijn er producten als “lam en rijst”, “eend en rijst” en “zalm en rijst”. Het nadeel van deze producten is dat de hond er gewend aan raakt en op den duur ook weer allergisch kan worden voor deze voedingsstoffen. De voeding maar ook de kluifjes, snacks, tanden- en kluifproducten en trainers moeten vrij zijn van de vlees- en dierlijke producten. Deze geven vaak aanleiding tot allergische reacties.

Atopie is anders dan allergie bij honden

Bij atopie reageert het lichaam op een andere manier op ongewenste stoffen dan bij een allergie. Het lichaam reageert volgens een ander systeem met een ander soort bloedcellen dan bij een allergische reactie. Er is geen herinnering van het lichaam aanwezig en het lichaam reageert gewoon direct omdat het gevoelig is voor de trigger.

De reactie is doorgaans sneller dan bij een allergische reactie, namelijk al vanaf 15 minuten. De meest voorkomende atopie bij honden is tegen vlooienbeten gericht is. Verder zijn er ook aanwijzingen bepaalde vissoorten in de voeding.

Oorzaken kunnen zijn:

• vlooien-beet;
• tonijn;
• makreel;
• conserveringsmiddelen.

Symptomen

De verschijnselen van atopie en allergie bij honden zijn veelal gelijk alleen de reactie bij contact met de veroorzaker is verschillend. Bij atopie is die veel sneller en vaak heftiger dan bij een allergie. Honden met een atopie hebben vooral jeuk aan de kop, oren, oksels, liezen en voeten. Een aantal rassen zijn gevoeliger dan andere rassen. Een atopie ontwikkelt zich vaak tussen 6 maanden en 3 jarige leeftijd. De honden zijn mager en hebben bijna continue diarree.

Gevoelig voor gluten

Glutengevoeligheid zien we bij honden die gevoelig zijn voor specifieke bestanddelen (gluten) in een aantal soorten granen. Gluten komen voor in spelt, gerst rogge en tarwe. Deze stoffen kunnen bij gevoelige dieren het immuunsysteem activeren. Hierdoor kunnen er met name maag- en darmprobleem optreden. Wisselend diarree, gal spugen, winderigheid niet voldoende eten en zelfs gewichtsverlies. Rijst-gluten en mais-gluten zijn meestal niet verkeerd. In haver en quinoa kunnen ook gluten voorkomen omdat die in aanraking komen met andere granen.
Bij Ierse Setters is het officieel bekend dat ze gevoelig zijn voor gluten.

Diagnose vaststellen via een eliminatiedieet voor honden.

Het meest betrouwbare resultaat bij de hond wordt verkregen door middel van een eliminatiedieet voor honden. Zo’n dieet bestaat uit twee componenten:

1. De eliminatiefase. Je geeft een dieet zonder ingrediënten die geen of minimale kans op een allergische reactie heeft.
2. De provocatiefase. Je geeft een dieet waar een ingrediënt toegevoegd die in veel gevallen de oorzaak is van een allergische reactie.

De methode met het eliminatiedieet beschouwen we als de gouden standaard op vlak van diagnosestelling bij allergie en atopie bij honden. Het behandelen van een voedingsallergie berust in de eerste plaats op een hypoallergeen dieet voor honden.