Jarno de Vries

Canine Sensory Processing Sensitivity

Kim Reul – Pack Power Dog Coaching 

Hoogsensitiviteit bij mensen werd in 1997 door dr. Elaine Aron voor de eerste keer neergeschreven als een aangeboren onderdeel van de persoonlijkheid. Zintuigelijke prikkels, zoals smaken, geuren, licht, aanraking en geluiden, komen sterker binnen en worden anders verwerkt in de hersenen. Blootstelling aan deze prikkels en onvoldoende rust kan leiden tot overprikkeling en zelfs fysieke klachten.. Dit beperkt zich echter niet tot mensen, ook dieren kunnen hoogsensitief zijn en dit speelt mogelijk een rol bij hun overleving. Gevoelige dieren zijn alerter voor gevaar en kunnen een kudde van hun soortgenoten sneller waarschuwen als er een roofdier op wacht ligt. 

Omgevingsinvloeden

Ook al spreken we van een aangeboren onderdeel van de persoonlijkheid, toch zijn omgevingsinvloeden ook van belang. Sensitieve aapjes die worden grootgebracht door een zorgende moeder zijn beter bestand tegen stress en ontwikkelen zich beter, maar het omgekeerde geldt ook.

Babyaapjes die bij de moeder worden weggehaald, vertonen op latere leeftijd vaak kenmerkend gedrag voor hoogsensitieve dieren. Men kan zich hier de vraag stellen of het toevallig is dat vele honden uit de broodfok signalen van hoogsensitiviteit vertonen en het vaak moeilijk hebben met coping?

Verschil in hondenrassen

Japanse onderzoekers stelden vast dat Shiba’s in vergelijking met andere hondenrassen zoals Labradors meer gingen staartjagen en dat dit door genetische en omgevingsfactoren werd bepaald. Het staartjagen was vaak te zien in combinatie met grommen naar de staart of er in proberen te bijten. Opmerkelijk was dat het gedrag meer te zien was bij honden die uit een dierenwinkel kwamen.

Een verklaring hiervoor is te vinden in het feit dat dieren die te snel bij de moeder worden weggehaald vaker stereotypisch gedrag vertonen. Pups die in geïsoleerde omgevingen opgroeien, zullen vaker zichzelf bezighouden en staartjagen vormt daar een onderdeel van. Andere factoren die een rol spelen zijn angst en de mate waarin een hond overprikkeld kan raken.

Onderstimulatie en overprikkeling

De hondenwereld staat bol van artikels over onderstimulatie van honden. Dieren die zich vervelen en dan gaan slopen. Hersenwerkje hier en snuffelwandeling daar en je verveelde hond wordt weer een blije pup. Het andere eind van het spectrum, overprikkeling, wordt nog niet zo vaak belicht. En toch kunnen te veel prikkels een even negatieve impact hebben op jouw favoriete viervoeter. Miscommunicatie en overprikkeling vormen de grootste oorzaken van emotionele problematiek bij onze honden.

Een hond die in een stedelijke omgeving groot wordt, wordt constant blootgesteld aan een gigantische hoeveelheid prikkels zowel binnen- als buitenshuis zoals de telefoon die gaat, de bel, geluid van de straat, helikopters, noem maar op.

Heeft je hond dan nog een groot raam waar hij op de uitkijk kan staan, dan worden hier nog visuele stimuli aan toegevoegd zoals mensen en honden die langs wandelen. Elke keer gebeurt er wat in de hersenen van jouw hond. Hij verwerkt deze prikkels om te beoordelen of hij moet reageren of niet. Een ‘normale’ reactie, in verhouding  tot het gepercipieerde gevaar heet adaptief gedrag.

Een hond die wegloopt van een gevaarlijke situatie, vertoont dus adaptief gedrag, maar een hond die elke situatie gaat mijden, vertoont een symptoom binnen zijn gedrag dat kan wijzen op een emotionele verstoring. Voor de hond is dit vermijdingsgedrag echter wel functioneel: het helpt hem om zo goed mogelijk met de situatie om te gaan. Vanuit het perspectief van de hond, is het dus een normaal gevolg, maar vanuit menselijk perspectief is het soms moeilijk te begrijpen.

Sommige honden hebben zelden last van deze prikkels en doen lekker hun zin, andere honden wennen er geleidelijk aan, maar er zijn ook viervoeters die hier helemaal niet aan gewoon kunnen worden. Ik denk hierbij aan een leuke Akita heer die steeds dezelfde wandeling wil ondernemen. De andere kant opwandelen, zorgde voor enorme spanning en zelfs weigering om verder te wandelen. Vreemd toch?

Maar op de andere routes was er een bouwwerf waar veel lawaai te horen was en wat honden die in de tuin blaften. Erg veel prikkels. Onze Akita heer koos dus voor een veilige wandeling waar hij van kon genieten, maar zijn mensen wilden niet dat hij zich verveelde en probeerden elke keer een andere weg te nemen. 

Gevoeligheid voor geluid

Onderzoek naar geluidsgevoeligheid van verschillende hondenrassen (Storengen & Lingaas) wijst uit dat honden die gevoelig zijn aan geluid meer tijd nodig hebben om te kalmeren dan honden die hier geen last van ondervinden. De kans dat geluidsgevoelige honden ook angst vertonen in nieuwe situaties is wel 18 keer zo groot als bij honden die niet sensitief zijn.

Ook de kans op verlatingsangst is tot drie maal groter dan bij honden zonder angst. Shiba’s scoren in dit onderzoek hoog op angst voor vuurwerk en geweerschoten.

Deze angst voor geluiden was nog duidelijker aanwezig bij honden die gecastreerd zijn (72%) dan bij intacte dieren. Een ander onderzoek gaf dan ook aan dat Shiba’s vaker reactief uit de hoek komen als ze schrikken van plotse bewegingen of geluiden. Dit zou kunnen betekenen dat geluidsgevoeligheid een indicatie kan zijn van een onderliggend psychologisch mechanisme dat maakt dat bepaalde honden sterker zullen reageren op potentieel stressvolle elementen in hun omgeving

Hoe uit zich dat?

Wie een hoogsensitieve hond in huis heeft, zal al wel gemerkt hebben dat zijn reacties net iets anders zijn dan van een andere hond. Bang van luide geluiden? Angstig als er een skateboarder langs sjeest? Staart tussen de poten als de wind te hard blaast? Toch is een hoogsensitieve hond niet noodzakelijk een angsthaas.

Ze kunnen ook agressief of reactief uit de hoek komen. Rare gewoontes ontwikkelen zoals staren naar het plafond naar iets dat zij alleen zien, hyperactief zijn of hard trekken aan de lijn. Het constant blootgesteld worden aan vele prikkels triggert bij honden de zogenaamde vecht – of vluchtrespons. Het lichaam maakt zich klaar om te reageren door bijvoorbeeld bloed naar de grote spieren te sturen. Het lichaam produceert dan ook cortisol of stresshormoon in de bijnieren. Dit stresshormoon heeft tijd nodig (ongeveer 72 uur, maar dit varieert) om af te breken in het lichaam en dat kan alleen door terug in rust te gaan.

Chronische overprikkeling

Chronische overprikkeling zorgt er eigenlijk voor dat de cortisolgehaltes niet echt dalen en de hond, mensen trouwens ook, in een chronische stresstoestand blijft. En daar loopt het ‘fout’. Het gedrag van de hond kan dan rare vormen aannemen. Flo is hier een mooi voorbeeld van. Als puppy reageerde ze enorm sterk op elk geluid zoals voorbijrijdende auto’s, de blender, gillende kinderen.

Flo verstijfde elke keer of ging ijsberen in huis. Alleen zijn werd steeds moeilijker, omdat de omgeving voor haar vol stressors zat, waar ze moeilijk op kon reageren. Flo wilde rust, maar kon deze zelf niet vinden waardoor ze steeds feller ging reageren. Verplichte rust en veel geduld van de baasjes hebben haar op weg gezet om wat beter om te gaan met de mensenwereld. 

En hoe zit dat dan met die hoogsensitiviteit?

Bepalen of je hond nu hoogsensitief is of niet, vraagt om veel aandacht van jou als baasje. Maak eens wat filmpjes en probeer te herkennen wanneer en waarom je hond reageert. Misschien reageert hij wel op dingen die jij niet meteen als stimulus ziet. Mijn eigen Shiba Ran heeft het bijvoorbeeld erg moeilijk met nieuwe smaken.

Wil ik hem een nieuw snoepje of nieuwe smaak KVV aanbieden, dan komt er een heel proces aan te pas van lang snuffelen met zijn pootje onzeker in de lucht, kleine stukjes uit de hand aanbieden en aanmoedigen als hij in de buurt komt. Na een eerste keer proeven wordt hij helemaal hyper en moet hij de stress even kwijt. Ik geef hem rustig de tijd om te ontdekken wat deze nieuwe geur is en wat hij er mee wil aanvangen.

Bibberen, staart tussen de poten en oren plat, zijn overduidelijke tekenen van een hond die zich absoluut niet goed voelt. Maar honden laten heel wat meer zien in hun gedrag dan wij kunnen oppikken.  Chronische overprikkeling kan dan ook moeilijk te spotten zijn. Het gedrag kan al langere tijd aanwezig zijn. Soms is de initiële stressor reeds voorbij, maar heeft de hond te weinig hersteltijd genoten om de sensorische ervaring voldoende te verwerken. Op dat moment lijkt het moeilijk om de oorzaak van de chronische stress te onthullen. 

Onderzoek

Recent onderzoek van Dr. Maya Braem et. al. (2017) naar canine sensory processing sensitivity heeft een checklist opgeleverd. Deze lijst is onderverdeeld in verschillende secties zoals reactiviteit en emotionele gevoeligheid. Kan je op 15 of meer dingen volmondig ‘ja’ antwoorden, dan heb je misschien wel een hoogsensitieve hond in huis.

Opwinding

1. Mijn hond raakt makkelijk gestresseerd, is gemakkelijk overweldigd door bepaalde situaties;
2. Mijn hond wordt snel nerveus of is vaak nerveus;
3. Mijn hond is onzeker en/of voorzichtig;
4. Mijn hond schrikt snel;
5. Mijn hond heeft moeilijkheden zich aan te passen aan veranderingen in het alledaagse leven;
6. Mijn hond is wantrouwig;
7. Mijn hond heeft er last van wanneer mensen of dingen hem aanraken;
8. Mijn hond heeft nood aan een gevoel van veiligheid;
9. Het duurt lang eer mijn hond rustig is nadat er is opwindend is gebeurd;
10. Mijn hond heeft het lastig om alleen te zijn of wanneer ik uit het zicht verdwijn.

Perceptie/reactiviteit – lage sensorische drempel

1. Mijn hond is reactief, dit wil zeggen dat hij snel kleine stimuli herkent en daar snel of sterk op reageert;
2. Mijn hond is altijd alert;
3. Mijn hond lijkt alles in zich op te nemen wat er rondom hem gebeurt;
4. Mijn hond is snel opgewonden door positieve of negatieve stimuli;
5. Mijn hond reageert sterk op visuele stimuli;
6. Mijn hond merkt bijna alles op;
7. Mijn hond is veeleisend;
8. Mijn hond is rusteloos.

Emotionele/ esthetische gevoeligheid

1. Mijn hond is gevoelig;
2. Mijn hond reageert op kleine veranderingen in stem zoals intonatie en volume;
3. Mijn hond reageert sterk op straffen;
4. Mijn hond is emotioneel; dit wil zeggen dat hij sterk reageert op positieve en negatieve; gebeurtenissen;
5. Mijn hond reageert als er thuis ruzie is;
6. Mijn hond is attent;
7. Mijn hond merkt kleine veranderingen op;
8. Mijn hond lijkt na te denken;
9. Mijn hond is intelligent;
10. Mijn hond is gewillig.

Mijn hond is hoogsensitief, wat nu?

Merk je dat jouw hond hier wel last van heeft en bijvoorbeeld vaak hyperactief gedrag vertoont, moeilijk tot rust kan komen, aarzel dan niet om een gedragstherapeut in te schakelen met kennis over Canine Sensory Processing Sensitivity.

Belangrijk is om rust te kunnen brengen, door bijvoorbeeld heel wat van de stimuli weg te nemen. Je kan het raam afplakken of bepaalde geluiden verminderen. Een eigen prikkelarme omgeving creëren waar hij zich kan terugtrekken. Zorg dat je thuisomgeving voorspelbaar is met de nodige routine. Dit geeft extra veiligheid waar jouw hoogsensitieve viervoeter nood aan heeft.

Een goede balans tussen opwinding en tijd om te herstellen is essentieel. Dit verhoogt ook het leer- en aanpassingsvermogen van jouw hond en stelt hem beter in staat om met prikkels om te gaan. Zorg dat de fysieke activiteit die jullie samen ondernemen niet te opwindend is. Leer kijken naar jouw hond en te begrijpen wat hij wil.

En vooral, leer te aanvaarden dat hij de wereld net iets anders ervaart. Als baasje kan je best nog wat leren van een hoogsensitieve hond. 

Boekentip

Wil je meer over dit onderwerp weten. Dan raden wij het boek aan van: Ineke Vander Aa van Shewolf Dog Coaching, Dogsitief. Ook geeft zij vaak lezingen op dit gebied.

Bronnenlijst

Aron, E., Aron A. & Jafiellowicz, J. (2012). Sensory Processing Sensitivity: A review in the light of the Evolution of Biological Responsively. Personality and Social Psychology reviex XX(X), pp. 1-21.

Braem, M., Asher, L., Furrer, S., Lechner, I., Würbel, H., & Melott, L. (2017, mei 16). Development of the “Highly Sensitive Dog” questionnaire to evaluate the personality dimension “Sensory Processing Sensitivity” in dogs. Opgehaald van PLOS: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0177616&fbclid=IwAR3T8pJU4w_4V7Uos3emxINYm-hh6o0E6cUR5Ypvg756uxLIdbRLc55E_sE

Farricelli, A. (2018, Maart 18). Is Sensory Overstimulation Stressing Your Dog? Opgehaald van Pet Helpful: https://pethelpful.com/dogs/Understanding-Sensory-Overstumulation-in-Dogs

Goto, A., Arata, S., Kiyowaka, Y., Takeuchi, Y. & Mori, Y. (2012). Risk factors for canine tail chasing behaviour in Japan. The veterinary Journal 192 (2012), pp. 445-448.

Kaneko, F., Arata, S., Takeuchi, Y. & Mori, Y. (2013). Analysis of Associations between Behavioral Traits and Four Types of Agressions in Shiba Inu. Vet. Med. Sci/ 75(10), pp. 1297-1301. 

Reusche, S. (2012, Januari 6). Too Much of a Good Thing: Overexcitement in Exercise. Opgehaald van Paws Abilities: https://paws4udogs.wordpress.com/2012/01/06/too-much-of-a-good-thing/

Storengen, L.M. & Lingaas, F. (2015). Noise sensitivity in 17 dog breeds: Prevalence, breed risk and correlation with fear in other situations.  Applied Animal Behaviour Science 171 (2015), pp. 152-160. 

Vander Aa, I. (2019). Dogsitief. De hoogsensitieve hond begrijpen & begeleiden. Vander Aa. 

Huisdieren geven je liefde en een boel gezelligheid, maar helaas is niet alles wat je van ze krijgt gewenst. Je kan van je lieve huisdier ringworm, toxoplasmose, spoelwormen en de kattenkrabziekte oplopen.

Zoö­no­sen

Infectieziektes die van dier op mens overgaan, worden zoö­no­sen genoemd. Sommige zijn zeldzaam, andere komen vaker voor dan je misschien zou denken. Ringworm komt in Nederland het meeste voor.

Ringworm is een huidschimmel die vooral voorkomt bij cavia’s en katten. Je ziet dat kinderen de schimmel nog weleens oplopen na intensief knuffelen. Ringworm is onschuldig en goed behandelbaar.

Cijfers van het RIVM

Volgens het RIVM is ongeveer 40% van de bevolking ooit in aanraking geweest met toxoplasmose.

Een flink deel van de Nederlanders loopt ooit toxoplasmose op, vooral via ontlasting van katten. Volgens het RIVM is ongeveer 40 procent van de bevolking er ooit mee in aanraking geweest. Het merendeel heeft geen of nauwelijks klachten. Zwangere vrouwen moeten wel uitkijken, omdat de ziekte gevaarlijk kan zijn voor ongeboren kinderen.

Wormeneitjes in kattenpoep

Nog zo’n relatief mild kwaaltje is de spoelworm. Eitjes van deze worm kunnen voorkomen in de poep van honden en katten. Besmetting met deze parasiet is te voorkomen door zandbakken af te dekken en honden en katten minimaal vier keer per jaar te ontwormen.

Kattenbaasjes moeten verder alert zijn op de kattenkrabziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie die bij een krab of een beet van de kat kunt oplopen. Meestal begint het met een of meerdere knobbeltjes op de huid rond de wond. Meestal gaat de ziekte vanzelf weer over.

Een dier in bed laten slapen is onhygiënisch en wordt eigenlijk afgeraden.

Naast deze meestal onschuldige infecties, zijn er ook ernstigere ziekmakende infecties. Zoals bacteriën die via sloten en oppervlaktewater bij honden terechtkomen en leptospirose kunnen veroorzaken. Zowel mensen als honden kunnen er heel ziek van worden. Gelukkig is er voor honden een vaccin.

Het probleem met veel zoö­no­sen is dat ze geen specifiek beeld geven. Dat maakt de diagnose soms lastig. Dierenartsen kunnen hier een rol in spelen door bij dieren met zulke infecties ook aan de eigenaar te vragen of die misschien klachten heeft.

Een lik van een hond is gevaarlijk

Hoe kun je voorkomen dat je ziek wordt van je harige huisgenootje? Hygiëne is erg belangrijk. Was dus goed je handen nadat je de kattenbak hebt verschoond of als je de poep van je hond hebt opgeruimd.

Laat je niet likken in je gezicht of aan wondjes. In de bek van honden en katten zit de bacterie Capnocytophaga canimorsus. Deze kan gevaarlijke infecties veroorzaken. Een dier in bed laten slapen is ook niet hygiënisch.

We hoeven onze beestjes nu niet als een soort wandelende infectiebron te gaan zien. Aaien en knuffelen kun je gerust doen, maar was daarna goed je handen. En wees extra alert als je immuunsysteem niet optimaal werkt.

In deze tijd van het jaar zijn er weer volop grasaren te vinden. Deze grasaren, ook wel ‘kruipers’ genoemd, kunnen voor vervelende problemen bij je huisdier zorgen. Vooral honden hebben hier last van van. Maar ook katten of andere dieren kunnen hier last van krijgen.

Wat zijn grasaren

Wanneer wild gras tot bloei komt, ontstaan er grasaren. Grasaren zijn de zaden van het gras. Je ziet dit vaak in de periode van juni tot en met augustus. De aren zijn groen, maar wanneer ze uitdrogen, krijgen ze een gele kleur en vallen ze uit elkaar in losse zaden. 

Grasaren hebben weerhaakjes. De weerhaken blijven makkelijk in de vacht van het huisdier zitten. Ook kunnen de weerhaken in de neus, oren of ogen van het huisdier terecht komen of zelfs de huid binnendringen!

Symptomen aar in neus

Wanneer je huisdier een grasaar in zijn neus heeft, dan zal hij gaan niezen en proesten. Door de weerhaken kan een grashaar maar één kant op bewegen. Hierdoor zal deze steeds verder de neusholte inkruipen en kan de aar zelfs in de hersenen terecht komen. Daarom is het belangrijk dat de aar snel verwijderd wordt. 

De dierenarts kan de aar met een speciaal tangetje proberen te pakken. Als dat niet lukt, zal het dier onder narcose moeten om de aar te verwijderen.

Symptomen aar in oor

Ook kan de aar in het oor van je huisdier terecht komen en steeds dieper kruipen. De hond gaat dan met zijn kop en oren schudden. Doordat dit erg pijnlijk is. Hij kan ook steeds met zijn oren tegen andere dingen aanwrijven. Het grootste risico lopen dieren met grotere, hangende oren en veel haar. Als de aar niet op tijd verwijderd wordt, zal deze steeds verder de gehoorgang inkruipen en kan uiteindelijk zelfs het trommelvlies doorprikken!

Probeer niet zelf een grasaar uit het oor te halen, maar ga naar een dierenarts. Deze zal proberen de aar met een speciale tang te verwijderen. In sommige gevallen is het nodig om uw dier onder verdoving te brengen om de aar te kunnen verwijderen.

Symptomen aar in oog

Als een zaadje of een weerhaakje van de grasaar in het oog terecht is gekomen, zal het dier met het oog gaan knijpen en misschien proberen er ook steeds met de poot in te wrijven.

Wanneer dit het geval is ga dan naar de dierenarts. De aar kan het hoornvlies aantasten. Beschadigingen van het oog moeten snel behandeld worden, want anders kan uiteindelijk zelfs het oog verloren gaan. 

Symptomen aar in de poot of huid

Omdat de weerhaken erg scherp zijn, kunnen aren makkelijk de huid binnendringen. Een bekend probleem is dat aren tussen de tenen van een dier gaan zitten, waarna de stekels door de huid heen prikken. Ook op andere plaatsen kan een grasaar in de vacht vast gaan zitten en uiteindelijk de huid doorprikken.

Dieren kunnen gaan krabben of likken aan de plek waar de weerhaken van een grasaar het lichaam in zijn gedrongen. Dit omdat de huid daar irriteert en/of pijn doet. Dit kan weer leiden tot ontstekingen of zelfs een abces!

Wanneer er een aar zit op de poten of vacht kun je deze voorzichtig proberen zelf te verwijderen. Let op dat er geen weerhaakjes in de huid blijven zitten. Is dat wel het geval, pak deze weerhaken dan zo dicht mogelijk bij de huid vast en trek ze er voorzichtig uit. Als dit niet lukt, ga dan naar de dierenarts om de stekels daar te laten verwijderen.

Voorkomen van grasaren

Probeer te voorkomen dat je dier op velden met grasaren loopt. Controleer honden altijd na een wandeling op grasaren. Wanneer je weerhaakjes ziet of bovengenoemde klachten, neem dan contact op met je dierenarts. Door snel te reageren zijn de aren door de dierenarts vaak relatief makkelijk te verwijderen.

Honden geven hun gemoedstoestand aan met hun staart. Net als wij ons gezicht gebruiken om anderen te laten weten hoe de vlag erbij hangt.

Functie staart

De staart van een hond heeft twee hoofdfuncties:

• De eerste is evenwicht. De staart helpt de hond om in balans te blijven tijdens het rennen en springen. Als je hond bijvoorbeeld opeens van richting wil veranderen, gebruikt het zijn staart als een soort contragewicht om zijn achterlijf mee te draaien. 
• De tweede functie is communicatie. De staart geeft de gemoedstoestand van de hond aan, net zoals wij met gezichtsuitdrukkingen overbrengen hoe we ons voelen.

Onderzoekers hebben inmiddels veel signalen van de hond ontcijferd en weten dat kwispelen niet altijd positief hoeft te zijn. 

Kwispelende hond altijd blij?

Dat is inderdaad wat de meeste mensen denken, maar een kwispelende staart betekent niet altijd dat een hond blij is!

Als een hond bijvoorbeeld zijn staart vooral naar links zwaait, wil dat zeggen dat hij bang of boos is. Kwispelt hij echter voornamelijk naar de rechterkant, dan is hij blij.

In 2007 publiceerden Italiaanse wetenschappers een onderzoek naar de betekenis van het kwispelen bij honden. Er werden 30 honden onderzocht, waarvan 15 reuen en 15 teven. De honden werden steeds voor 60 seconden geconfronteerd met verschillende visuele stumili: het baasje, een onbekend persoon, een zelfverzekerde, onbekende hond en een kat.

Bij het kijken naar het eigen baasje kwispelden de honden enthousiast en overwegend naar rechts. Ze waren duidelijk blij het baasje te zien. Bij het aanschouwen van een vreemd persoon kwispelden de honden ook naar rechts, maar wel minder wel rustiger. Het zal je niet verrassen wat de hond deed bij het zien van een kat: wederom een kwispel naar rechts, dit keer wel langzamer en meer gecontroleerd. Echter bij het zien van een agressieve, onbekende hond werd er overwegend naar links gekwispeld.

Ga er dus niet altijd van uit dat een hond vriendelijk is als hij kwispelt. Hij kan ook bang en onzeker zijn of zelfs agressief.

Stand van de staart

Ook aan de stand (hoogte) van de staart kun je aflezen hoe een hond zich op dat moment voelt. De stand van de staart hangt natuurlijk ook af van het type ras, onderstaande beschrijvingen zijn dus relatief.

Staart hoog
Staat de staart van een hond stijf en recht omhoog, dan kun je dat interpreteren als dreigend, opgewonden of zelfs agressief. Zeker in combinatie met rechtopstaande haren op de rug en staart kan dit betekenen dat een hond bereid is de aanval in te gaan.

Staart horizontaal
Bij een horizontale staart kun je ervan uitgaan dat de hond alert is en zich waarschijnlijk ergens op focust.

Staart middelhoog
Dit is de basispositie van de staart. De hond is ontspannen.

Staart laag
De hond is onzeker en onderdanig en voelt zich niet op zijn gemak.

Staart tussen de achterpoten
Wanneer een hond angstig of onzeker is, houdt hij de staart tussen de achterpoten. Vaak met gebolde rug.

Gecoupeerde staart

In Nederland is het gelukkig niet meer toegestaan om de staart van een hond te amputeren voor cosmetische doeleinden. Helaas gebeurt het nog wel veel in de Verenigde Staten bij bepaalde hondenrassen. Na bovenstaande gelezen te hebben, zul je begrijpen dat het amputeren van een staart voor veel miscommunicatie bij honden kan zorgen, omdat honden elkaar dan niet kunnen ‘lezen’. Ook wij kunnen nu niet goed meer zien of een hond blij, bang of boos is.

Eindelijk naar lange tijd mogen we weer op vakantie. Normaal kijken we daar vaak ver van te voren naar uit en maken we plannen. We zoeken informatie over waar we heen willen en wat leuk is om heen te gaan met je hond. Dit jaar is alles anders. Door het coronavirus gaan velen helemaal niet weg of blijven in eigen land. Door de versoepeling van de maatregelen, onder andere het openstellen van grenzen, kunnen we weer iets meer ondernemen. Ook wat verder van huis. ‘Coronaproof’ op vakantie is het uitgangspunt en als de hond ook meegaat, zijn er meerdere dingen goed om vooraf te weten.

Hoe ga je ‘coronaproof’ op vakantie

Welke bestemming je ook kiest, blijf voorzichtig! Houd rekening met de regels die onderweg en op je bestemming gelden. Voor alle Europese landen geldt afstand houden en grote groepen vermijden. Op dit moment is reizen met je eigen auto en gezin het veiligst. Hiermee voorkom je direct contact met andere mensen, hanteer je de 1,5 meter afstand en kun je ook overal jouw hond mee naartoe nemen.

Een leuk optie is om per camper te reizen. Als je gaat kamperen, let dan op de huidige capaciteit van de camping. Door het coronavirus is die beperkter dan normaal het geval is. Op de website van ACSI vind je de maatregelen die gelden voor Europese kampeervakanties. Wil je gebruik maken van een kleinschalige accommodatie of een vakantiehuis? Bekijk dan de mogelijkheden van bijvoorbeeld Belvilla. Honden zijn hier ook vaak toegestaan. Voor het reizen in Europa vind je alle informatie op de website van de ANWB.

De regels voor honden

Wanneer je je hond meeneemt op vakantie, houd dan rekening met het volgende:

• In sommige landen mag een hond jonger dan 3 maanden niet ingevoerd worden. Kijk voor meer informatie over invoereisen per land op de website van LICG.
• Binnen Europa moet je hond gechipt zijn, een hondenpaspoort hebben en ingeënt zijn tegen rabiës (hondsdolheid).
• In veel Europese landen is een aansprakelijkheidsverzekering verplicht.

Met een aansprakelijkheidsverzekering zijn medische kosten gedekt. In het buitenland kunnen de kosten hiervoor aardig oplopen. Ook eventuele schade die jouw hond aanricht, wordt door deze verzekering gedekt. Lees goed de verzekeringsvoorwaarden vóórdat je deze afsluit.

Een laatste aandachtspunt is vooraf te controleren of honden welkom zijn op je vakantiebestemming. Op de meeste campings zijn honden toegestaan, maar in hotels en vakantiewoningen niet altijd.

Reis verstandig

Gezondheid is een groot goed. Ga wijs op reis. Dat geldt ook voor jouw hond. De verspreiding van het coronavirus COVID-19 geldt nog steeds van mens naar mens. Vooralsnog zijn er geen aanwijzingen dat honden het overbrengen op mensen.

Een hele fijne vakantie!