Jarno de Vries

Het vaccineren van onze huisdieren is altijd een onderwerp van discussie. Er zijn fanatieke voor- en tegenstanders van vaccineren. In de praktijk is het vaak wat lastiger.

Waarom vaccineren

Vaccinaties zijn ontstaan om onze huisdieren te beschermen tegen ernstige ziekten waar je hond of kat in het ernstigste geval aan zou kunnen overlijden. Door te vaccineren bereid je het afweersysteem van het dier voor op een mogelijke infectie. Je gebruikt hiervoor een verzwakte/aangepaste versie van het virus of de bacterie die de ziekte veroorzaakt. Hiermee activeer je het afweersysteem, het dier wordt dus niet ziek. Als het dier dan het echte virus of bacterie tegenkomt kan het afweersysteem sneller en effectiever reageren. Op deze manier is de hond of kat (beter) beschermd tegen de ziekte. Vaccinaties geven overigens nooit 100% bescherming.

Gezondheid dier

Omdat je bij het vaccineren een reactie wil opwekken in het afweersysteem, is het van groot belang dat het dier op het moment van de vaccinatie gezond is. Is een dier niet gezond? Dan is het afweersysteem al met andere dingen bezig en kan het niet optimaal op de vaccinatie reageren.

Dit kan als mogelijk resultaat een onvoldoende opbouw van afweerstoffen hebben of het dier kan ziek worden na de vaccinatie. Geef niet teveel vaccinaties samen. Anders wordt het afweersysteem te zwaar belast. Dit resulteert dan in een minder goede opbouw de afweer.

Verschillende vaccinaties

In ieder land komen andere ziektes voor bij honden en katten. Elk land wordt er tegen verschillende ziekten gevaccineerd. In Nederland worden honden ingeënt tegen: de Ziekte van Parvo, Hondenziekte, besmettelijke Leverziekte en de Ziekte van Weil.

Katten worden standaard ingeënt tegen kattenziekte en niesziekte. Heel lang gebeurde dit jaarlijks via de jaarlijkse prik. Uit onderzoek bleek dat de meeste vaccinaties wel drie jaar bescherming geven en dus maar eens per drie jaar gegeven hoeven te worden.

Wat is titeren?

Het is ook mogelijk om via bloedonderzoek door je dierenarts te laten bepalen of je dier nog voldoende afweerstoffen heeft. Dit heet titeren, je bepaalt namelijk de titer (= hoeveelheid) antistoffen in het bloed. Bij honden kun je titeren voor de ziekte van Parvo, Hondenziekte en besmettelijke Leverziekte.

Voor de ziekte van Weil en kennelhoest is titeren helaas niet mogelijk. Bij katten kun je titeren voor kattenziekte en niesziekte.  

Vaccinatie op maat

Met titeren kun je dus per dier, heel specifiek kijken of een vaccinatie tegen een bepaalde ziekte wel nodig is.  Heeft een hond of kat voldoende afweerstoffen in zijn bloed?

Dan moet er pas na 3 jaar weer nieuw bloed worden onderzocht. Zijn er onvoldoende antistoffen aanwezig, dan moet er worden gevaccineerd.Op deze manier kun je dus op maat vaccineren: per dier precies bepalen wat er nodig is.

In bijna elke buurt loopt er wel eentje; een kater of poes die bekend staat als ‘buurt-terrorist’. Hij verjaagt katten uit hun eigen tuin of valt passerende honden aan. Het is niet altijd makkelijk om te geloven dat een aanhankelijke schootkat buitenshuis verandert in een ‘bully’ die de buurt terroriseert. Wat kun je hieraan doen? En ben jij verantwoordelijk als je kat buiten de boel terroriseert?

Verantwoordelijkheid

Als eigenaar ben je verantwoordelijk voor de schade die jouw huisdier veroorzaakt, ook als je er niet bij bent.

Wanneer jou kat problemen veroorzaakt in de buurt, dan ben jij degene die verantwoordelijkheid moet nemen. De schade die jouw huisdier veroorzaakt, ook als je er niet bij bent. Dat betekent dat eigenaren van andere katten met hun dierenartsrekening bij je kunnen aankloppen, als zij kunnen aantonen dat jouw kat dit heeft veroorzaakt. Of als jouw kat de dure vogels bij de buren uit de volière haalt.

Afspraken maken

Als de terrorkat problemen heeft met slechts enkele buurtkatten, kunnen buurtbewoners afspraken maken over uitlaatschema’s. Vaste ritmes waarin buurtkatten delen van de dag binnen verblijven en elkaar afwisselen, voorkomt veel stress en conflicten. Als de vechter veel indringers aanvalt, bijvoorbeeld passerende katten, honden en zelfs mensen, kan de kat niet meer veilig naar buiten. Het afzetten van de achtertuin is dan het enige verantwoorde alternatief om de kat veilig zijn eigen territorium te geven.

Terriotale dieren

Katten zijn van nature territoriale dieren. Dat betekent dat ze een bepaald gebied verdedigen tegen indringers. In het territorium kan een kat relatief veilig eten, slapen en spelen. Sommige katten delen hun territorium met een soortgenoot, terwijl andere katten de ultieme solitaire jagers zijn die geen anderen in hun gebied dulden.

Een kat communiceert vooral met soortgenoten over zijn gebied door middel van het afzetten van geuren en feromonen. Tijdens de patrouille door zijn territorium kan hij kopjes geven tegen paaltjes en tegen bomen sproeien. Hierdoor kunnen buurtkatten elkaar veilig ontlopen en worden directe conflicten vermeden als ze elkaars markeringen respecteren. Wanneer ze toch in elkaars territorium komen kan agressie ingezet worden om de ander te verjagen. Meestal doen katten dit alleen tegen soortgenoten, maar soms breiden ze dit uit naar honden of zelfs naar mensen.

Het territorium wat een kat zichzelf toe-eigent komt vaak niet overeen met eigen huis en tuin, oftewel het grondgebied van de eigenaar. De kat bepaalt zelf hoe groot zijn territorium is en wie hij accepteert in zijn territorium. Alhoewel katers territorialer zijn, kunnen poezen ook indringers verjagen. Katers hebben vaak een groter gebied wat zij verdedigen dan poezen. In een stadswijk met veel katten levert de verdeling van territoria dikwijls problemen op; er wordt vaker gevochten, gesproeid in huis of er is angst om naar buiten te gaan.

Het wegjagen van soortgenoten is dus normaal kattengedrag. Toch is er wel een verschil in de intensiteit van dit territoriale gedrag per kat, zeker in de mate waarin er agressie wordt ingezet.

Aanval

Wanneer een kat agressie inzet om een indringer uit zijn territorium te verjagen, kan hij dat doen door middel van intimidatie. Door het inzetten van dreiggedrag zoals aanstaren, grommen, blazen of op een afstandje achtervolgen, probeert de bewoner van het territorium de indringer te intimideren. Hij dreigt met ernstigere maatregelen als de indringer niet weggaat.

Dreigen is veiliger voor beide partijen. Immers in een gevecht kan de bewoner van het territorium ook zelf gewond raken. Er zijn katten die voornamelijk territoriaal dreiggedrag vertonen en weinig tot niet overgaan tot daadwerkelijk aanvalsgedrag waarbij gevochten en gebeten wordt. Er zijn ook katten die wél overgaan tot vechten, bijten en slaan met nagels. Verwondingen zijn dan meestal het gevolg; bijtwonden kunnen leiden tot gerafelde oren, abcessen onder de huid en zelfs open wonden die bij de dierenarts behandeld moeten worden.

Katten in gevecht

De mate waarin een kat serieuzere agressie inzet hangt van verschillende factoren af. Allereerst verschilt de territoriumdrift per kat; dit heeft voor een groot deel een erfelijke basis. Hormonen spelen tevens een rol, bij intacte katers (en poezen) wordt vaker gevochten in de voortplantingsperiode. De omgeving/buurt waarin de kat woont en de hoeveelheid katten die erin wonen beïnvloeden de conflicten tevens. In een dichtbevolkte wijk zijn veel katten in een (te) klein gebied.

De kans wordt dan groter dat een buurtkat terecht komt in het hart van het territorium van een ander. In het hart van het territorium is de agressie over het algemeen erger dan richting de buitenrand. Daarnaast spelen leerervaringen ook een rol; hoe meer een kat succesvol zijn territorium verdedigt, hoe sneller hij in heftigere gevechten kan belanden.

Normaal gedrag?

Een veel gehoorde reactie van katteneigenaren met een vechtersbaas is: “Het is normaal gedrag, ze zoeken het zelf wel uit.” Het klopt dat zowel vechten als bijten normale gedragingen kunnen zijn voor katten. Echter katten zijn van nature vooral conflictvermijdend van aard; vechten is geen voorkeursgedrag wat naar elke kat wordt getoond. Een onnatuurlijke situatie met teveel buurtkatten zorgt ervoor dat er meer gevochten wordt. Eventuele gevolgen van het gedrag van zo’n terrorkat kun je zien als ‘iets normaals’, wat ons vrijwaart van het nemen van actie. Maar het kan toch niet de bedoeling zijn dat jouw kat de buurtkatten verwondt of angstig maakt?

Dat hondeneigenaren buitenshuis op hun hond moeten letten, is vrij ingeburgerd. Zeker in bebouwde kom zijn we gewend om honden niet zonder supervisie te laten loslopen. Alhoewel niet iedereen zich eraan houdt, is het logisch dat een hondeneigenaar de rekening betaalt als zijn hond schade veroorzaakt; in andermans tuin of zelfs aan andermans hond. Maar dat eigenaren ook verantwoordelijk zijn voor het gedrag van hun kat is voor veel katteneigenaren nieuw. Ons gevoel is dat we als eigenaar geen toezicht hebben op katten buitenshuis en hierdoor hun gedrag niet kunnen monitoren en controleren. Dat klopt natuurlijk. Echter als eigenaar ben je wél verantwoordelijk voor.

Het is nu ook wetenschappelijk bewezen dat honden ook in de puberteit komen. Vaak is dit te merken aan dat ze minder goed luisteren. Hoe minder goed de hond aan de eigenaar gehecht is, hoe later ze puber worden, net als bij mensen.

Puberteit

Iedereen die een pup heeft en die ziet opgroeien, wist het al lang, maar nu is het ook wetenschappelijk bewezen. Honden hebben ook een pubertijd. Het gedrag in die periode is anders dan dat van jongere of oudere honden. 

Puppy’s hechten zich net als kinderen aan mensen. “Maar eigenaren hebben vaak het gevoel dat ze falen wanneer hun puppy’s de adolescentie bereiken. Dit is de periode die ongeveer rond de 8e levensmaand aanbreekt.”, zegt Lucy Asher, gedragsetholoog aan de Universiteit van Newcastle en auteur van het nieuwe onderzoek dat deze week verschijnt in Biology Letters . Net als tieners, kunnen puberhonden hun baasjes negeren en ongehoorzaam zijn.

Reactie van de eigenaar

Eigenaren reageren verschillend. Sommigen straffen hun pups, sommigen negeren ze en sommigen sturen ze zelfs weg. Opvallend vaak zie je dat juist honden in die leeftijdscategorie in asiels belanden.

Onderzoek

Om de puberteit bij honden nu ook wetenschappelijk vast te leggen  en te zien hoe het hondengedrag verandert, volgden Asher en haar team 70 Duitse herders, golden retrievers en Labrador retrievers, allen teven,  die een opleiding kregen tot potentiële geleidehonden.

Ze vroegen verzorgers om de puppy’s te scoren op de mate van gehechtheid en het trekken van aandacht.Ook werd er scheidingsgerelateerd gedrag onderzocht, zoals rillen en beven. En het achterlaten van de hond. Beide soorten gedrag duiden op angst.

Honden met hoge scores op beide schalen kwamen eerder in de puberteit (na ongeveer 5 maanden). Honden met een lage score kwamen pas na 8 maanden in de puberteit. Bij mensen is het bekend dat tienermeisjes met een slechte band met hun ouders ook pas op wat latere leeftijd in de puberteit komen. Bij honden werkt dit precies zo. Een slechte band hebben met hun verzorgers zorgt voor verschuivingen in hun reproductieve ontwikkeling.  Verder waren adolescente honden die gestrest waren door scheiding van hun ververlatingsangst vertonen  ook steeds meer ongehoorzaam aan die persoon. Maar deze honden waren niet ongehoorzaam bij anderen. Ook dit is een weerspiegeling van de onzekerheid van menselijke tieners.

Beoordeling van het onderzoek

Om de gehoorzaamheid te testen, beoordeelden de wetenschappers een afzonderlijke groep van 69 geleidehonden, op de leeftijd van 5 maanden en op 8 maanden. Ze vroegen de verzorger van de hond en een vreemde om de opdracht ‘zitten’ te geven. Alle pre-adolescente pups voerden dit voor zowel verzorger als nadere persoon snel uit. Zodra dezelfde pups de adolescentie bereiken, weigeren velen zelfs na meermaals herhalen  de opdracht van hun verzorger op te volgen.

Wel gehoorzamen ze de vreemde persoon. Honden die niet stevig aan hun verzorgers waren gehecht, waren zelfs nog meer bereid om de instructies van de vreemde op te volgen. Net als menselijke tieners.

Conflictgedrag

“Conflictgedrag wordt geassocieerd met minder veilige gehechtheid aan de verzorger tijdens een adolescentenfase. Dit omdat gedrag dat indicatief is voor onzekere hechting alleen werd geassocieerd met gehoorzaamheid op een leeftijd die overeenkomt met adolescentie. Een zwakte van deze studie is dat de puberteit niet bij alle honden werd gemeten. Gedrag werd verondersteld op basis van de bestaande kennis van de tijd van puberteit bij de onderzochte rassen (waarbij wordt opgemerkt dat leeftijdsgroepen voor verschillende rassen opnieuw moeten worden overwogen).” Zo concluderen de onderzoekers. “De mogelijkheid dat de puberteit een gevoelige periode is bij honden, verdient verder onderzoek. Dit vooral omdat ervaringen op dit moment op lange termijn gevolgen kunnen hebben voor het gedrag.”

De puberteit bij honden is gelukkig een voorbijgaand iets. Zodra ze deze periode achter zich gelaten hebben gaan ze hoogstwaarschijnlijk weer beter luisteren!

Vraag jij je ook af of je hond een banaan mag eten? Ja, honden kunnen bananen eten! Bananen, die het hele jaar door vers of gedroogd verkrijgbaar zijn. Het is een geweldige traktatie voor je hond. Bananen zijn geweldig voor honden omdat ze veel kalium, vezels en magnesium bevatten.

Waarom is een banaan goed voor je hond

Bananen zijn geweldig voor de opbouw van spieren en eiwitten in het lichaam en ze bevatten veel vitamine B6 en vitamine C. Vitamine B6 helpt bij het metaboliseren van eiwitten in het lichaam en reguleert de bloedcellen, waardoor de hersenen en spieren meer zuurstof krijgen. Met vitamine C, een antioxidant, helpen bananen celbeschadiging te verminderen en kraakbeen op te bouwen.

Het voeren van bananen

bananen staan bekend als een van de meest voedzame vruchten voor honden. Met slechts 105 calorieën is het een geweldige bron van deze belangrijke vitamines voor honden. Deskundigen raden aan dat je via fruit en groenten gezonde antioxidanten en natuurlijke vitamines verstrekt in plaats van supplementen.

Wanneer je uw hond bananen geeft, moet je ze langzaam en in kleine hoeveelheden voeren. Het is mogelijk dat dit smakelijke fruit maagklachten kan veroorzaken bij zowel honden als mensen. Het kan ook zijn dat je hond geen banaan lust, sommige honden houden simpelweg niet van bananen. Wees verstandig. Voor een gemakkelijke bereiding: pel af en serveer als puree. Voeg het toe aan de brokjes van je hond of gebruik stukjes als traktatie.

Simpel en lekker recept voor je hond

Met slechts 4 eenvoudige ingrediënten kunt je uw hond deze gemakkelijk ingevroren bananen traktatie maken. Verzamel yoghurt, pindakaas, honing, banaan en een bakje met ijsblokjes om aan de slag te gaan. Smelt eerst een half kopje pindakaas in de magnetron gedurende ongeveer dertig seconden, of tot het romig is. Plaats vervolgens vier kopjes yoghurt, pindakaas, twee eetlepels honing en een banaan in een blender en meng tot een glad mengsel. Giet het mengsel in lege ijsblokjesvormpjes en vries tot het stevig is. Haal als laatste de lekkernijen uit de bak en laat uw hond genieten van deze bevroren traktatie!

Help, mijn hond heeft diarree na een banaan

Net als ander fruit bevatten bananen natuurlijke suiker. Te veel van elke soort suiker kan gewichtstoename veroorzaken, wat kan leiden tot andere gezondheidsproblemen. Volg de 90/10 regel om deze negatieve effecten te vermijden. Negentig procent van de dagelijkse calorieën van je hond moet afkomstig zijn van zijn hondenvoer en de andere tien van lekkernijen.

Sommige mensen denken dat bananen de symptomen van spijsverteringsproblemen zoals diarree zullen verbeteren. Bananen zijn geen wondermiddel voor honden met diarree of obstipatie. In plaats van je hond meer bananen te voeren, moet je op zijn voedselinname letten en de hoeveelheid verminderen om te zien wat hij verdraagt. Als diarree en andere symptomen niet binnen 24 uur verdwijnen, neem dan contact op met je dierenarts.

Welk ander fruit mag mijn hond hebben?

Hoe zit het met bosbessen of meloen bijvoorbeeld? Ja, deze zijn ook goed voor honden! Wij hebben een ander artikel geschreven over wat je hond wel en niet mag, lees het hier

De kat wordt steeds ouder, 20 jaar is meer regel dan uitzondering. Maar met het ouder worden komen ook de ouderdomsklachten. Gebitsproblemen komen veel voor bij oudere katten.

Hoe kijk je een kat in de bek

Bij een kat kijk je ook niet zo gemakkelijk in de bek, dan bij een hond. Soms lukt het even om te kijken wanneer je kat gaapt. Ook kun je je kat aanleren dat je even haar bovenlip iets mag optillen. Op deze manier kun je de grote hoektand en het tandvlees bekijken.

Dit is een eenvoudige manier om een idee te hebben van de mondgezondheid van je kat. Het tandvlees hoort mooi roze te zijn en niet rood (= teken van ontsteking). En de hoektand moet mooi wit zijn zonder tandsteen (= bruinig hard materiaal). Wanneer je je kat steeds beloont, dan wordt het makkelijker om in de bek te kijken.

Tandsteen bij de kat

Net als bij mensen en honden vormt zich tandplak op de tanden en kiezen van de kat. Bij het ene dier zal dit meer zijn dan bij de andere. Dit heeft te maken met de samenstelling van het speeksel, wat per dier verschillend is.

Tandplak is prima te verwijderen door te poetsen, alleen is dat bij katten niet zo eenvoudig. Bij hele makkelijke katten lukt het soms wel. Je moet dit aanleren wanneer de kat jong is. Blijft de tandplak zitten dan wordt het uiteindelijk tandsteen. Tandsteen kan alleen door een dierenarts verwijderd worden onder narcose.

Pijn door ontstoken tandvlees

Tandsteen geeft irritatie van het tandvlees. Dit gaat vervolgens ontsteken. Ook het weefsel dat de tanden en kiezen met de kaak verbindt, het paradontium, kan gaan ontsteken. Als dat zo is komen de tanden en kiezen los te staan. Ook kunnen er dan ontstekingen aan de wortelpunt ontstaan. Dit geeft een hoop ongemak en pijn.

Vieze geur

Je zou dan ook verwachten dat een kat met ontstoken tandvlees en losse kiezen niet meer wil eten. Maar dat is vaak niet het geval. Eerder ruik je een vieze geur uit de bek. Deze geur wordt veroorzaakt door de bacteriën in de tandplak en op het tandsteen. Soms willen katten niet meer zo graag over de kop geaaid worden of laten ze bij het eten brokjes uit hun bek vallen en eten ze later weer op.

Schoonmaken van het gebit

Als de tanden en kiezen zijn schoongemaakt en eventuele losse of ontstoken kiezen zijn getrokken knapt de kat meestal enorm op. De kat gaat beter eten en wordt vrolijker.

Het beste zou zijn om alle katten aan te leren om hun tanden te laten poetsen. Maar vaak is dit niet het geval. Wat wel goed mogelijk is, om tijdens het gapen in de bek van je kat te kijken en het gedrag goed te observeren.

Bij de jaarlijkse controle van de dierenarts kun je eventuele veranderingen in gedrag bespreken. De dierenarts zal met de jaarlijkse controle ook de tanden van je kat bekijken.

Verder is het belangrijk om je kat via het voer of extra producten goed te laten kauwen. Je maakt dan eigenlijk gebruik van de schurende werking van het kauwen.